Pavel Plchot over Cesta Obnovy

Dit blog is een vervolg op het levensverhaal van Pavel Plchot.

Net als Jeremia
Voordat Pavel naar Benátky kwam, bad hij tot God: “Wat moet ik doen?” Hij vervolgt: “Ik voelde me geleid om Jeremia te gaan lezen. Eén van mijn tegenwerpingen toen ik naar Benátky beroepen werd was: ik ben te jong. Toen las ik Jeremia en die zei ook: ik ben te jong, ik kan geen profeet zijn. Maar de Heere God zei tegen hem: Zeg niet dat je te jong ben. Je zult doen wat ik je opdraag.” Pavel zag daarin parallellen met zijn eigen leven. “Niet dat ik mijn leven vergelijk met dat van Jeremia. Mijn leven is geweldig vergeleken met dat van hem,” lacht hij. Pavel las het boek Jeremia vele malen. Het is complex, en met een ingewikkelde dynamiek. “Jeremia profeteert tegen het volk van God, maar het was in het begin geen bemoedigende boodschap. Mensen haatten hem en wilden hem doden. Maar Jeremia bleef voor het volk bidden. Dan zegt God zelfs dat Jeremia moet stoppen met bidden omdat Hij hoe dan ook de oordelen over het volk zal brengen.

En dan beginnen al die erge dingen te gebeuren. Jeremia blijft bij het volk en gaat samen met hem door de oordelen heen en probeert hen hoop te brengen. Ook al luisterde het volk vaak niet naar wat Jeremia te zeggen had, hij had een gebroken hart voor hen. Deze dynamiek was volgens mij ook van toepassing in Benátky.”

Snelst groeiende gemeente
De eerste twee jaar in Benátky bleef de situatie in de kerk verslechteren. Er waren steeds minder mensen en de onderlinge verstandhoudingen waren niet goed. Maar ik was de dominee daar. Elke morgen als ik opstond, bad ik: “Wat moet ik vandaag doen?” Pavel was nog zo jong, in leeftijd en geloof en wist niet hoe hij een dominee moest zijn. Het was onvoorstelbaar vond hij. “Ik probeerde God te volgen naar waar Hij me leidde, en de kerk begon te veranderen. Hij stuurde mensen naar onze kerk en ik bad: Heere God, we zijn helemaal er helemaal niet klaar voor! We hebben nog zoveel problemen!” Maar de mensen kwamen en bleven komen. Totdat Benátky ineens de snelst groeiende gemeente van het kerkverband was tot Pavels verbijstering. Collega’s kwam om advies vragen. Wat had hij nou eigenlijk gedaan om deze groei voor elkaar te krijgen. Maar hij wist het niet. Hij had wat dingen gedaan waarvan hij dacht dat ze juist waren. Toen hij als predikant begon waren er ongeveer 30 leden, en toen hij een paar jaar later wegging 120. Dat waren niet allemaal nieuwe gelovigen. Een aantal waren christenen uit een andere kerk, of die door verhuizing lid werden.

Cesta Obnovy
Jaren later raakte Pavel betrokken bij een landelijk programma van kerkvernieuwing, Cesta Obnovy. Hij werd hiervoor gevraagd door zijn vriend Tomáš Grulich, predikant van Network Praha. Eerst weigerde Pavel. “Ik doe dit op mijn eigen manier. Ik heb geen Amerikanen nodig die mij komen vertellen hoe ik dit moet doen.” Maar, op één van de English Camps tijdens de avondbijeenkomst veranderde dat, toen we het lied ‘I surrender’ zongen. “God raakte mijn hart aan”, vertelt hij. “Hij spreekt niet met een hoorbare stem, maar Hij geeft wel gedachten. En de gedachte die ik kreeg was: wees niet zo egoïstisch. Stel jezelf hiervoor beschikbaar.” En zo geschiedde. Inmiddels is Pavel de leider van het programma.

"Ik bid en ik doe wat God me opdraagt"
Tijdens de eerste training kreeg Pavel de verrassing van zijn leven. De leider van het programma liet een lijst van dingen zien die hij bij zijn eerste vernieuwingsproces had gedaan in de kerk. “Mijn mond viel open.”, lacht Pavel. “Zestien van de zeventien dingen op die lijst had ik ook gedaan in Benátky. Ik had er alleen nooit over nagedacht in termen van ‘vernieuwing’. Ik was toen zo wanhopig. Ik deed maar wat dacht ik dat goed was.” “Bijvoorbeeld de samenstelling van de gemeente in kaart brengen om te zien hoe de wekelijkse praktijk in de kerk daar het beste bij zou kunnen aansluiten.” Het merendeel van de gemeente bestond uit forenzen die bijvoorbeeld in Praag werkten. Het was dus niet verstandig om kerkelijke activiteiten vroeger in de avond te plannen. Een ander element was dat Pavel strategisch denken in de kerkenraad introduceerde. Ze schreven dat plan op. Wat zijn de karakteristieken van onze kerk? Wat betekent dat voor ons? Wat gebeurt er allemaal in onze kerk? “Als ik dan kijk naar het programma van Cesta Obnovy dan denk ik: dit is wat wij toen gedaan hebben. Maar als je het me destijds had gevraagd wat we deden dan had ik gezegd: Ik bid, en ik doe wat God me opdraagt. Maar Hij droeg me de dingen op die ik jaren later terug vond in het Cesta Obnovy programma. Ik dacht tijdens die eerste training: Dit moet de Heilige Geest zijn. Het is geen Amerikaans programma, want ik deed het in Tsjechië twintig jaar voor het hierheen kwam.”

Zonder kwetsbaarheid komt er geen vernieuwing
Pavel wordt weer enthousiast als hij eraan terugdenkt. “Maar”, vervolgt hij indringend, “hoe mooi zo’n programma ook is, het is uiteindelijk slechts een hulpmiddel. Als steigers rond een gebouw. De kern van de vernieuwing zit in het proces. Als dat door God gedaan wordt, gaat het gepaard met pijn. Zoveel pijn dat alleen God ons er doorheen kan leiden.” Het verhaal van Jeremia laat zien hoe dat kan, maar er zijn ook andere Bijbelpassages die inzichten te bieden hebben. Bijvoorbeeld de brieven aan de zeven gemeenten in het boek Openbaringen. Als Pavel naar nieuwe kerken gaat die belangstelling hebben voor Cesta Obnovy waarschuwt hij hen ook. Het wordt niet makkelijk. En als dit vernieuwingsproces alleen maar een extra item op de agenda van de kerk is naast alle andere activiteiten, vergeet het dan maar. Om vrucht te dragen moet het een diepgaand proces zijn, waarbij de harten van mensen worden geraakt. Het hart van de kerk. Het kan een kleine groep in de kerk zijn die zich er het meest voor inzet, maar de verandering moet plaatsvinden in de dynamiek van de gehele gemeente.