Harriëtte Smit
Burendag in Frankrijk
Het begon
als een eenvoudig idee van een Parijse gemeenteraadslid Anastase Périfan, maar
is nu een sociaal fenomeen dat buurtbewoners dichter bij elkaar brengt en
gemeenschappen versterkt. Het idee achter Burendag ontstond in 1997, toen
Anastase Périfan een schrijnende ontdekking deed: een oudere buurvrouw was al
vier maanden overleden in haar woning zonder dat iemand het had gemerkt. Dit
confronterende voorval onderstreept hoe eenzaamheid zich vaak verborgen houdt
achter de muren van onze huizen. Samen met anderen richtte hij Burendag op, met
één simpel doel: minstens één keer per jaar een moment creëren waarop buren
elkaar ontmoeten en leren kennen.
Buren groeten
Dat blijkt nodig. Uit onderzoek door Depanneo.com blijkt dat 44 procent van de Fransen zichzelf dwingt om hun buren te groeten. Vooral senioren ervaren een afstand: 28 procent geeft aan dat het hen moeite kost.
Toch onderhoudt 93 procent op zijn minst een beleefde relatie met de buren, hoe geforceerd ook. In kleinere dorpen verloopt dit vaak soepeler: 30 procent van de inwoners van gemeenschappen met minder dan tweeduizend mensen zegt geen problemen te hebben met hun buren. Maar er zijn ook vermijdingsstrategieën: 20 procent ontwijkt zijn buren bewust, en 15 procent wacht zelfs achter de deur tot de kust veilig is!Ondanks deze sociale haperingen blijkt dat solidariteit wél leeft: 51 procent van de Fransen heeft al eens hulp gevraagd aan buren, of het nu ging om plantjes water geven, een pakketje aannemen of de zorg voor een huisdier. En het mooiste: 72 procent van de Fransen heeft vrienden gemaakt met hun buren. Dat bewijst dat investeren in buurtrelaties loont.
'Het mooiste: 72 procent van de Fransen heeft vrienden gemaakt met hun buren. Dat bewijst dat investeren in buurtrelaties loont.'
Spanningen
Al jaren had ik de wens om in onze flat het Fête des Voisins te organiseren, maar de onderlinge verhoudingen maakten dat lastig. De afgelopen acht jaar werden gekenmerkt door spanningen tussen enkele buren, waardoor een gezamenlijk buurtfeest onmogelijk leek. Toch heeft de natuurlijke doorstroom van bewoners en de komst van nieuwe gezichten geleid tot een positieve verandering. Langzaam maar zeker begon ik te peilen of er animo was voor een feestelijke samenkomst. De reacties waren verrassend warm, en dat gaf mij de motivatie om het initiatief te nemen. In overleg met de buren stelden we een datum vast, ontwierp ik uitnodigingen en hing ik een affiche op.
Het mooiste van dit proces? Zodra iemand de eerste stap zet, ontstaat er een golf van enthousiasme. Mensen dragen ideeën aan, bieden hulp en werken mee aan de voorbereidingen. Een buurtfeest is zoveel meer dan gezelligheid. Het is een manier om buren die elkaar dagelijks groeten, maar zelden echt spreken, dichter bij elkaar te brengen. Misschien is dit Fête des Voisins wel het begin van een nieuw hoofdstuk in onze flat – een waarin saamhorigheid en verbondenheid centraal staan.
Op vrijdag 6 juni verzamelden we ons op de parkeerplaats en iedereen bracht iets lekkers mee: mini-hamburgers, toasts, een frisse salade en smaakvolle desserts. Tafels en stoelen werden klaargezet, vlaggetjes opgehangen en speelgoed voor de kinderen klaargelegd. Adam (12) installeerde zijn dj-tafel en zorgde voor de muziek. Sommige buren kenden elkaar al, anderen maakten voor het eerst echt kennis. Tegen half acht werd het glas geheven en begon het feest. Er werd geproefd, gelachen, gedanst, gevoetbald en gehinkeld. Verhalen werden gedeeld, buren kregen een gezicht en de onderlinge banden verzachten.
"Een buurtfeest is zoveel meer dan gezelligheid. Het is een manier om buren die elkaar dagelijks groeten, maar zelden echt spreken, dichter bij elkaar te brengen. "
Drempel verdwijnt
De oudste deelnemer was 81 jaar, de jongste slechts twee maanden – een prachtig bewijs dat Burendag écht iedereen verbindt. Maar de echte kracht van Burendag is niet alleen de gezelligheid op de avond zelf. Het zet iets in beweging. Een gevoel van saamhorigheid, een nieuw vertrouwen in elkaar. Het maakt de flat vriendelijker, toegankelijker. De drempel om elkaar aan te spreken verdwijnt, hulp aanbieden voelt vanzelfsprekender. Het verandert de dynamiek van een hele woonomgeving. Het mooiste effect zie je pas in de dagen ná het feest. Waar eerder een snelle begroeting in de flat of op de parkeerplaats de norm was, ontstaat nu vaker een écht praatje. Wederzijdse hulp voelt meer spontaan en de drempel om contact te leggen is verlaagd. Kleine dingen, zoals het lenen van gereedschap, een bos bloemen in ontvangst nemen of samen een klusje klaren, gaan ineens makkelijker.
Burendag is veel meer dan een aperitief. Het werkt als een sociale katalysator. Een kleine inspanning met een grote impact.
Op 27 september is het ook weer in Nederland. Durf jij in jouw buurt ook de eerste stap te zetten?
Deze column verscheen 18 juni 2025 in het Friesch Dagblad
Over Harriëtte
Harriëtte Smit is landelijk jeugdwerkadviseur binnen de Franse Unepref kerken. Haar hart ligt bij tieners en jongeren en ze geniet ervan hen te begeleiden in hun geloofsontwikkeling en hun levensvragen.
