Harriëtte Smit
Zoete beignets en as op je hoofd
Met regelmaat tref ik aan het eind van de middag m’n buurtvrienden op de buurtbank tegenover mijn flat. Een plek waar het leven gedeeld en gevierd wordt. Françoise (73) had dit keer een grote schaal vol bugnes bij zich, een soort langwerpige beignets, gebakken in olie en bestrooid met poedersuiker. ,,Harriëtte, wil je een bugne proeven?” Met enthousiasme pak ik er een uit de schaal. Ze zijn nog warm, ruiken heerlijk zoet en smaken goed. En zo zit ik met mijn buurtvienden op de buurtbank bugnes te eten. Onze gezichten stralen.
Francoise licht toe dat de zoete beignets een culinaire specialiteit zijn in de Provence. Ze worden traditioneel gegeten op ‘mardi gras’ (vette dinsdag), een feestdag voorafgaand aan de vastentijd die dit jaar op 22 februari is begonnen.
In het katholieke Frankrijk staat de periode in de aanloop naar Pasen in het teken van vasten en onthouding. Maar vóór deze maand van soberheid begint, wordt vastenavond gevierd: een moment van overvloed. Traditioneel gezien gaat het erom de voorraden aan eieren en vette producten op te maken, omdat ze tijdens de vastenperiode niet kunnen worden gegeten en die daardoor verloren dreigen te gaan. Vandaar dus de bugnes: die gemaakt zijn van bloem, eieren, melk, boter en suiker.
Dit gebruik symboliseert ook het einde van de carnaval - een periode van feest en overdaad. In Frankrijk staan Nice en Duinkerken het meest bekend om hun carnavalsfeesten. Vastenavond is traditioneel de laatste dag waarop de gelovigen zich excessen kunnen veroorloven, met name eten. Hij wordt gevolgd door Aswoensdag: de boetedag die het begin vormt van de veertigdagentijd.
"De vastentijd is een tijd om je opnieuw te richten op het wezenlijke. Het is een manier om even te stoppen met de hectische race die ons dagelijks beheerst."
Verlossing en vergeving
Ieder jaar neem ik met vrienden deel aan de eenvoudige Aswoensdag viering in de katholieke kerk van Saint Jean de Malte in Aix en Provence. De woorden van broeder Daniel Bourgeois raken me: ,,Dit is de beste tijd. De dag van verlossing. De tijd van vergeving! Bekeer je en geloof in het Evangelie!” In een lange rij gaan de mensen naar voren en ontvangen een voor een as op hun hoofd. Met de woorden ,,Bekeer u en geloof het Evangelie!” wordt men op weg gezonden naar Pasen. De vastentijd is een tijd om je opnieuw te richten op het wezenlijke. Het is een manier om even te stoppen met de hectische race die ons dagelijks beheerst. In de veertigdagentijd maken we leegte in ons leven, waardoor we ons weer met God kunnen verbinden. Hem zijn centrale plaats teruggeven.
De tocht van Aswoensdag naar het Paasfeest leidt van (ver)sterven naar verrijzenis. Al dan niet getekend met as - als symbool van onze beperktheid maar ook als teken van hoop, van mogelijkheid tot verandering en tot nieuw leven - kunnen we ons verenigd voelen met christenen wereldwijd, die allemaal met Aswoensdag aan de aftrap staan.
Over Harriëtte
Harriëtte Smit is landelijk jeugdwerkadviseur binnen de Franse Unepref kerken. Haar hart ligt bij tieners en jongeren en ze geniet ervan hen te begeleiden in hun geloofsontwikkeling en hun levensvragen.
Dit artikel is gepubliceerd in het Friesch Dagblad.
